Konkurs na dwa stypendia doktoranckie w ramach projektu NCN

Konkurs na dwa stypendia doktoranckie w ramach projektu NCN: Czy liniowe struktury modyfikują dyspersję oraz świadczenia ekosystemowe zapylaczy w krajobrazie rolniczym?

Kierownik: dr hab. Dawid Moroń (ORCID 0000-0003-3692-7855).

Instytut: Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk.

Warunki formalne: Nabór połączony jest z rekrutacją do Szkoły Doktorskiej Nauk Przyrodniczych i Rolniczych. Kandydaci muszą spełnić wymagania przewidziane w Zasadach Rekrutacji do Szkoły Doktorskiej Nauk Przyrodniczych i Rolniczych.

Warunki finansowe: Stypendium wysokości 4100 zł brutto (ok. 3600 zł netto) miesięcznie przez okres 4 lat finansowane przez Narodowe Centrum Nauki. Stypendium wypłacane w ramach projektu NCN stanowić będzie stypendium wypłacane w ramach Szkoły Doktorskiej Nauk Przyrodniczych i Rolniczych.

Informacje o projekcie:

Intensyfikacja rolnictwa bardzo często prowadzi do przestrzennej separacji naturalnych bądź półnaturalnych płatów siedlisk. Fragmentacja płatów siedlisk, oddzielonych od siebie polami uprawnymi, ma zazwyczaj negatywny wpływ na różnorodność biologiczną. Ponieważ różnorodność biologiczna odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu usług ekosystemowych, takich jak zapylanie roślin, dlatego usługi świadczone przez żywe organizmy zależą również od fragmentacji płatów siedlisk.

Struktury liniowe będące dziełem człowieka (SL), takie jak pobocza dróg, wały przeciwpowodziowe lub nasypy kolejowe, tworzą połączone sieci siedlisk, wzdłuż których gatunki mogą się przemieszczać utrzymując usługi ekosystemowe. Co więcej, liniowy kształt sprawia, że SL stanowią nieprzerwane siedliska na przestrzeni wielu kilometrów, w przeciwieństwie do pofragmentowanych półnaturalnych siedlisk. Chociaż niedawno stwierdzono, że SL mogą stanowić dobre siedlisko dla wielu organizmów, wartość SL jako elementów krajobrazu modyfikujących przemieszczanie się gatunków i dostępność usług ekosystemowych badano niezwykle rzadko, mimo że w Unii Europejskiej jest ponad 200 tys. km linii kolejowych, około 70 tys. km autostrad i ponad 150 tys. km wałów przeciwpowodziowych.

Aby dowiedzieć się, w jaki sposób SL modyfikują rozprzestrzenianie się oraz rozmieszczenie gatunków w przestrzeni, a także dostępność usług ekosystemowych, zostaną przeprowadzone badania eksperymentalne z udziałem trzech SL: nasypów kolejowych, wałów przeciwpowodziowych i nasypów autostrad. Badane będą gatunki owadów zapylających oraz roślin kwiatowych, ze szczególnym uwzględnieniem pszczoły murarki ogrodowej Osmia bicornis.

Podstawowe metody/opis pracy:

1. Praca w terenie będzie najistotniejszą częścią zadań realizowanych w projekcie. Będzie obejmowała wyznaczanie powierzchni badawczych, zbieranie danych na temat różnorodności owadów zapylających i roślin, obserwacje zachowania owadów zapylających oraz zbieranie danych środowiskowych i przestrzennych (GIS).

2. Prace laboratoryjne będą wymagały sortowania prób entomologicznych do późniejszego oznaczenia gatunków, znakowanie pszczół.

3. Analiza zebranych danych będzie wymagała analiz statystycznych (oprogramowanie R) oraz GIS (oprogramowanie QGIS).

Dodatkowe informacje:

1. Znajomość ekologii i naukowych podstaw ochrony środowiska.

2. Doświadczenie w badaniach terenowych.

3. Umiejętność identyfikacji bezkręgowców i roślin (poziom przynajmniej podstawowy).

4. Doświadczenie w analizie statystycznej danych oraz znajomość technik GIS.

5. Mile widziane prawo jazdy kat. B.

6. Brak przeciwwskazań do pracy w trudnych warunkach (np. wysoka temperatura) oraz niestandardowych godzinach (np. weekendy).

7. Brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy z pszczołami.

8. Mile widziany udokumentowany aktywny udział w różnych formach rozpowszechniania wyników badań naukowych oraz współautorstwo publikacji naukowych lub popularnonaukowych.

Dokumenty dotyczące rekrutacji:

1. Zasady Rekrutacji do Szkoły DoktorskiejNauk Przyrodniczych i Rolniczych.

2. Regulamin Przyznawania Stypendiów NaukowychNCN w Projektach Badawczych Finansowanych ze Środków Narodowego Centrum Nauki.

3. Kwestionariusz osobowy

Dokumenty należy przesłać drogą elektroniczną do dr hab. Dawida Moronia (moron@isez.pan.krakow.pl) do dnia 10 lutego 2021 r. Rozmowa z kandydatami odbędzie się 16 lutego 2021 r. w Instytucie Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk (Sławkowska 17, 31-016 Kraków).

Wolontariat w projekcie NCN

 

Wolontariusze/wolontariuszki poszukiwani do pomocy przy realizacji projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki (2019/35/D/NZ8/03626) pt. „Kompromis ewolucyjny pomiędzy przeżywalnością, a rozrodczością u myszy leśnych o zróżnicowanych strategiach termoregulacyjnych” realizowanego przez Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży.

Uczestnicy badań będą mieli możliwość uczestniczenia w badaniach terenowych na terenie Puszczy Białowieskiej (odłowy gryzoni), poznania technik laboratoryjnych pomiarów tempa metabolizmu, temperatury ciała oraz poziomu hormonów płciowych.

Streszczenie projektu:

Powszechnie uważa się, że większość zwierząt endotermicznych, czyli tych, które produkują ciepło w wyniku procesów metabolicznych, jest stałocieplna czyli utrzymuje wysoką i stałą temperaturę ciała (T_b). W rzeczywistości wiele gatunków ssaków i ptaków cechuje przemiennocieplność czyli zdolność do czasowego obniżania tempa metabolizmu oraz T_b. Dzięki wykorzystywaniu tej strategii są one w stanie sprostać trudnym warunkom środowiskowym, takim jak niedostatek pokarmu czy niekorzystne warunki pogodowe. Nawet wewnątrz jednej populacji myszy leśnej Apodemus flavicollis można stwierdzić obecność osobników stałocieplnych i przemienno cieplnych, bądź takich, których nie da się przypisać do żadnej z powyższych kategorii, gdyż wykazują one pośrednie wykorzystanie obu strategii. Wynika z tego, że zmienność strategii termoregulacyjnych ma charakter ciągły, tworząc kontinuum od zwierząt stałocieplnych (specjalistów termicznych) do tych, które charakteryzują się dużą przemiennocieplnością (generalistów termicznych). Model specjalistów i generalistów zakłada, że generaliści zdolni są do funkcjonowania w większym zakresie T_b, lecz gdy znajdują się w optimum termicznym (czyli w warunkach w których organizm funkcjonuje najlepiej), ich wydajność jest niższa niż specjalistów charakteryzujących się wąskim zakresem T_b. Specjaliści są w stanie szybciej przetwarzać energię, co może być korzystne np. podczas reprodukcji, jednak potrzebują jej ciągłych dostaw. Generaliści są zdolni do oszczędzania energii, lecz nie przetwarzają jej tak wydajnie, jak specjaliści. Sugeruje to, że obie te strategie opierają się na maksymalizacji innych komponentów dostosowania – rozrodczości bądź przeżywalności. W konsekwencji przyczynia się to do kształtowania skrajnie odmiennych historii życiowych. Inwestowanie w szybki i intensywny rozród wiąże się z większą śmiertelnością i krótkimi życiem, podczas gdy inwestowanie w strategie umożliwiające przeżycie mogą co prawda opóźnić moment przystąpienia do rozrodu, ale prowadząc do ewolucji długowieczności. Stawiamy zatem hipotezę, że występowanie specjalistów i generalistów pod względem termoregulacji jest utrzymywane przez kompromis ewolucyjny pomiędzy przeżywalnością a rozrodczością. Duża zmienność strategii termoregulacyjnych utrzymująca się w populacji myszy wynika najprawdopodobniej z faktu, że gatunek ten bazuje na nieprzewidywalnych zasobach pokarmowych. Po latach nasiennych wielkości populacji tego gatunku rośnie, natomiast gdy ilość pokarmu jest ograniczona następuje drastyczny spadek liczebności. Wydaje się więc, że zmienna presja selekcyjna na zdolność do oszczędzania energii w latach bez nasion oraz na inwestowanie w rozród w latach, gdy pokarmu jest pod dostatkiem, determinuje sukces (dostosowanie) osobników wykorzystujących odmienne strategie życiowe. Ponieważ przewiduje się, że w wyniku ocieplania się klimatu zwiększy się częstość i intensywność opadu nasion drzew liściastych, nasze badania mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia zmian zachodzących w populacjach dzikich zwierząt, a zatem również w całych ekosystemach leśnych.

W ramach współpracy oferujemy możliwość wykonania prac licencjackich i magisterskich na podstawie zebranych w tracie realizacji danych

Tematy prac możliwe do realizacji w ramach badań (nie wykluczamy możliwości realizacji własnych pomysłów badawczych, które będą mieściły się w zakresie zaplanowanych badań):

1. Związek pomiędzy dostępnością zasobów pokarmowych a przemiennocieplnością

2. Związek pomiędzy przemiennocieplnością a przeżywalnością zimy

3. Związek pomiędzy przemiennocieplnością a rozrodczością

Osoba do kontaktu: dr inż. Jan Boratyński, Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk, email: jan.boratynski@gmail.com